Wanneer een dierbare overlijdt, organiseren de nabestaanden doorgaans een uitvaartdienst of afscheidsviering om de overledene nog een laatste eer te betuigen. Daarbij wordt vaak ook van de nabestaanden verwacht dat zij een ontroerende of treffende toespraak houden. Wilt u weten hoe u het beste zo’n afscheidsspeech kunt schrijven?
Sommige mensen zijn van nature heel goed in het verwoorden van hun gevoelens en durven ook gerust in het openbaar te spreken, terwijl anderen dit juist heel moeilijk vinden. Voor hen die graag een uitvaartspeech willen houden, maar niet weten hoe, is het schrijven van een passende afscheidstekst de eerste stap. In dit nieuwsitem geven we graag een aantal tips hoe dat aan te pakken.
1. Neem de tijd
Het schrijven van een afscheidsspeech kost tijd en vraagt je volledige aandacht. Het is niet iets dat je even snel tussendoor doet. Dus, maak er ook echt tijd voor en ga ergens zitten waar je niet gestoord wordt. Vaak vinden nabestaanden het fijn om hiervoor even alleen bij hun overleden dierbare te gaan zitten. Anderen worden ’s nachts wakker en voelen ineens dat hun verhaal ‘eruit’ wil. Pak dat moment en zet je gedachten en gevoelens gewoon zoals ze komen op papier of typ het op je laptop, zonder meteen te bedenken of het wel of niet mooi of passend is. Dingen schrappen of anders formuleren kan daarna altijd nog.
Hadden jullie een goede band en deden jullie bepaalde dingen graag samen? Waren er misschien daarnaast ook momenten van wrijving of onenigheid? Veel mensen denken dat je tijdens een uitvaart alleen maar positieve dingen over iemand mag zeggen, maar als je wil dat mensen het beeld dat je schetst herkennen, is het juist belangrijk om open en eerlijk te zijn, uiteraard met alle respect voor je overleden dierbare.
2. Vind de juiste vorm voor je afscheidsspeech
Om een goede speech voor een begrafenis of crematie te schrijven, kan het handig zijn om een bepaalde structuur aan te houden. Een logische opbouw omvat meestal een inleiding, middenstuk en afsluiting.
In het middenstuk focus je op het hoofddoel van je uitvaartspeech: wat wil je dat mensen na het horen van je toespraak onthouden? Wil je een levensverhaal vertellen of liever over wat jullie samen hebben meegemaakt? Bedenk ook welke invloed je dierbare op jouw leven heeft gehad, wat je in het bijzonder in hem of haar waardeert en probeer dat te beschrijven en te illustreren met concrete anekdotes of herinneringen.
In je inleiding kun je vervolgens starten met een anekdote die daarbij aansluit of een typische uitspraak van de overledene die hij of zij vaak gebruikte. Daarmee trek je meteen de aandacht van de aanwezigen.
Wanneer je in je afsluiting terugkomt op het begin van je speech en samenvat wat de overledene voor jou betekent heeft en wat je in het bijzonder gaat missen, is de cirkel rond. Eventueel kun je de overledene nog een laatste boodschap meegeven, hem/haar bedanken en iets passends toewensen. Zo geef je een betekenisvolle afsluiting aan iemands leven.
3. Schrijf vanuit je hart
Een uitvaartspeech schrijf je het beste vanuit je hart. Je kunt natuurlijk een prima levensverhaal over de overledene opstellen en daarbij op papier zetten wat hij of zij allemaal gedaan, maar het mooist is toch als je woorden vanuit jouzelf, vanuit jouw gevoel en beleving komen. Het is heel goed om hierbij rekening te houden met de gevoelens van andere nabestaanden en aanwezigen. Sommige herinneringen kun je tenslotte misschien beter voor jezelf houden of in een andere setting met iemand delen. Maar zorg er wel voor dat je speech altijd authentiek en persoonlijk blijft.
4. Kies het juiste taalgebruik en de juist toon
Bedenk dat er bij een uitvaart allerhande toehoorders kunnen zijn: familie, vrienden, collega’s, buurtgenoten. Het is namelijk prettig als je speech voor iedereen begrijpelijk is. Vermijd daarom ook moeilijke woorden of grof taalgebruik, zelfs als het een grapje was dat je met de overledene deelde. Probeer in je afscheidsspeech een toon te vinden die respectvol en invoelend is. En natuurlijk mag er best ook een keer gelachen worden. Afscheid nemen doe je tenslotte met een lach en een traan.
5. Hou je uitvaartspeech levendig
Zorg er tijdens het schrijven maar ook het voordragen van je afscheidsspeech voor dat je boodschap duidelijk overkomt. Probeer je verhaal met gevoel te vertellen in plaats van het alleen maar vanaf papier voor te lezen. En vermijd daarbij enkel een opsomming van feiten en gebeurtenissen, want dat kan voor de toehoorders toch saai worden. Door metaforen en beeldende taal te gebruiken, maak je herinneringen levendiger en kun je de gewenste sfeer beter overbrengen. Laat ook gerust af en toe een stilte vallen. En ook het tonen van emotie mag. Je vertelt tenslotte iets over iemand die je erg dierbaar is en je vanaf nu moet missen.
6. Oefen je toespraak en vraag om feedback
Is je afscheidsspeech eenmaal klaar, oefen dan een aantal keer door de tekst hardop uit te spreken. Je kunt dit voor de spiegel doen, maar misschien is het fijner om je afscheidstekst een keer voor iemand uit je omgeving voor te dragen. Hij of zij kan je namelijk meteen feedback of handige tips geven, zodat je eventueel nog wat kleine aanpassingen kunt doen. Dit komt de kwaliteit van je uitvaartspeech tijdens de uitvaart zelf alleen maar ten goede.
Het schrijven van een afscheidsspeech kan een belangrijke stap zijn in het rouwproces, een waardevolle manier om iets terug te doen voor de overledene en andere nabestaanden troost bieden. Mocht u er ondanks bovenstaande tips tegenop blijven kijken om zelf een uitvaartspeech te schrijven en/of voor te dragen tijdens de uitvaart, bedenk dan dit ook niet per sé hoeft. Rob is ritueelbegeleider bij afscheid en helpt u graag met het vinden van de juiste woorden voor wat u wilt zeggen. Hij kan het levensverhaal voor jullie schrijven, maar ook -mocht u wel een en ander op papier gezet hebben en het op het laatste moment zelf toch niet aandurven of -kunnen- de afscheidstekst namens u voordragen. Vaak zien we dat de wetenschap dat er iemand back-up is, al rust geeft, waardoor de nabestaanden tijdens de uitvaart toch de moed en kracht vinden om het zelf te doen.
Wilt u meer weten over de ondersteuning die Rob als ritueelbegeleider u kan bieden bij het schrijven van een uitvaartspeech of anderszins bij het inhoudelijk voorbereiden van een afscheidsviering? Lees dan ook dit nieuwsbericht eens of neem contact met ons op, telefonisch: (013) 88 88 444; óf per mail: info@tomvandijkuitvaarten.nl.
