Afscheid nemen van iemand is bewust voor de laatste keer bij die persoon zijn. Wanneer dit iemand betreft die je dierbaar is en je enorm zult gaan missen, is dit natuurlijk erg moeilijk. Zeker wanneer het afscheid het gevolg is van een (aankomend) overlijden en daarmee onherroepelijk en definitief. Toch is juist dan goed afscheid nemen erg belangrijk. Niet alleen voor degenen die achterblijven, maar ook voor de persoon die gaat sterven.
Hieronder leest u 6 tips om op een goede manier afscheid te nemen de dagen in aanloop naar de uitvaart toe en op de dag van de uitvaart zelf.
1. Plan de crematie of begrafenis gerust op een andere dag dan de uitvaartdienst
Doorgaans vindt een uitvaartplechtigheid plaats direct voorafgaand aan de crematie of begrafenis. Op zich logisch want dat is wel zo praktisch. Je bent tenslotte al met z’n allen bij elkaar, vaak ook nog eens op of vlakbij de plek waar de crematie of begrafenis plaatsvindt. Maar daarmee is het nog geen must! Je kunt er namelijk als familie ook voor kiezen om de crematie of begrafenis bijvoorbeeld een dag later te houden. Het grote voordeel hiervan is dat jullie tijdens de uitvaartdienst nog niet bezig hoeven te zijn met het nadere afscheid en je vooral kunt richten op het vieren van het leven dat jullie samen deelden. De volgende dag kun je dan alsnog, inmiddels weer wat bekomen van de vele indrukken van de dag ervoor, heel bewust en in kleinere kring afscheid nemen.
2. Kies ervoor om de overledene thuis of in een 24-uurs familiekamer op te baren
De dagen tussen het overlijden en de uitvaart zijn de laatste momenten dat u als nabestaande(n) uw overleden dierbare nog kunt zien en aanraken. Idealiter doet u dat natuurlijk zo vaak als en wanneer u daar zelf behoefte aan heeft. Daarom kiezen steeds meer mensen ervoor om hun overleden dierbare thuis op te baren. Wanneer dit echter niet kan of onwenselijk is, omdat er onvoldoende ruimte voor is, de omgeving het geen prettige gedachte vindt of de aanloop van belangstellenden te belastend zou zijn, is opbaren in een uitvaartcentrum of afscheidshuis een goed alternatief. Ook daar kunt u, wanneer u gebruik maakt van een zogenaamde 24-uurs familiekamer, zo vaak en zo lang bij uw overleden dierbare zijn als u zelf wilt. Bijna net als thuis dus.
3. Bereid de uitvaart zoveel mogelijk samen voor
Steeds vaker zien we dat nabestaanden zoveel mogelijk zelf willen doen ter voorbereiding op en tijdens de uitvaart. Wij juichen dit ook toe, want door zelf een actieve rol te vervullen, daalt in de aanloop naar de uitvaart toe het besef van het overlijden en naderende laatste afscheid op een natuurlijke wijze geleidelijk in. Daarnaast zorgt het ‘iets om handen hebben’ voor een welkome, tijdelijke afleiding van het hebben en voelen van verdriet.
Wel is het belangrijk u hierbij goed te laten begeleiden en adviseren door mensen die deskundig zijn op dit terrein. Een ervaren uitvaartverzorger weet namelijk als geen ander wat er allemaal wel en niet mogelijk is en waaraan te denken, zodat niets aan het toeval overgelaten of vergeten wordt. Bovendien heeft u, door de praktische zaken aan een professional over te laten, zelf meer ruimte om samen met uw naasten herinneringen op te halen en liefde en steun bij elkaar te vinden.
4. Geef kinderen een actieve rol
Ook voor kinderen is het overlijden van een dierbare en vervolgens de uitvaart erg ingrijpend. Kinderen kunnen daarop heel verschillend reageren. Sommige kinderen worden verdrietig terwijl andere juist boos of heel stil zijn. Hoe hun reactie ook is, het is belangrijk kinderen te betrekken bij de uitvaart, om hen te vertellen en uit te leggen wat er is gebeurd is en nog gaat gebeuren. Zo leren kinderen namelijk dat de dood onderdeel is van het leven en het heel normaal is om verdriet te hebben. Afhankelijk van de leeftijd en interesses van kinderen kunt u hen ook op verschillende manieren een actieve rol geven tijdens de uitvaart. Zo steken kleinkinderen vaak tijdens de uitvaart een kaarsje voor hun opa of oma aan, maar u kunt hen ook bellen laten blazen of veertjes op de kist laten leggen.
Klik hier voor meer voorbeelden van dingen die kinderen vóór of tijdens de uitvaart kunnen doen.
5. Betrek ook de bezoekers bij de uitvaart
Soms spreken tijdens een uitvaart, behalve gezins- of familieleden, ook andere mensen die de overledene goed kenden. De ruimte hiervoor is echter natuurlijk beperkt. Om toch ook de andere aanwezigen bij de uitvaart te betrekken, kunt u hen vooraf in de rouwkaart vragen om bijvoorbeeld een bloem die hen doet denken aan degene die is overleden mee te nemen naar de uitvaart. Of een kaart met daarin een specifieke herinnering beschreven.
En vergeet ook de mensen die niet fysiek aanwezig kunnen zijn, maar wel meekijken via een livestream niet. Heet ook hen welkom en nodig ze bijvoorbeeld uit om thuis een kaarsje te branden. Zo biedt u iedereen de mogelijkheid om voorafgaand en tijdens de uitvaart bewust afscheid te nemen.
6. Leg de uitvaart vast op foto’s of film
Steeds vaker wordt er voor begrafenissen of crematies een professionele uitvaartfotograaf ingeschakeld. Een uitvaart is namelijk eenmalig en voorbij voordat u het in de gaten heeft. Door de emoties is het niet vreemd als bepaalde dingen u achteraf blijken te zijn ontgaan. Bovendien heeft een professionele uitvaartfotograaf oog voor dingen die u en ik ontgaan. Een laatste hand op de kist, een arm om een schouder, het licht dat zo prachtig door het raam op de kist schijnt.
Een fotoreportage van een begrafenis of crematie kan voor de rouwverwerking van onschatbare waarde zijn. Met een foto album is het namelijk vaak makkelijker om met anderen over uw overleden dierbare en de uitvaart na te praten. Dit geldt zeker ook voor kleine kinderen aan wie u later, wanneer ze ouder zijn, de foto’s of de film van de uitvaart altijd nog een keer kunt laten zien om de herinnering levend te houden.
Heeft u nog een andere tip om goed afscheid te nemen?
Laat het ons weten en deel uw tip met de andere lezers van dit artikel door hieronder een bericht achter te laten. Delen is tenslotte vermenigvuldigen!
En bedenk dat hoe moeilijk afscheid nemen ook is, dit hoort bij het leven. Probeer het daarom niet voor u uit te schuiven of later aan anderen over te laten, maar bereid u nu alvast zelf voor op uw eigen afscheid door uw uitvaartwensen op papier vast te leggen.
